بررسی تاریخچه: درباره زمان شروع و مشخصات تهوع (Nausea) سؤال کنید. عوامل تشدید کننده و تخفیف دهنده این حالت را تعیین کنید. تاریخچه پزشکی بیمار را درباره ابتلا به اختلالات گوارشی، غدد درون ریز و متابولیک، سرطان بدخیم و عفونت ثبت کنید. درباره ایجاد استفراغ، درد شکمی و تغییر در عادات دفع روده ای سؤال کنید. درباره ی بارداری احتمالی سؤال کنید.
بررسی جسمی: پوست را از نظر زردی، کبودی و آنژیوم عنکبوتی مشاهده کرده و تورگور پوست را بررسی کنید. اتساع شکم را بازرسی کنید. صداهای روده ای و برویی را سمع کنید. شکم را از نظر وجود سفتی و سختی، حساسیت و حساسیت برگشتی بررسی کنید. کبد را لمس و دق کنید.
علت
1- سیاه زخم (گوارشی): علائم و نشانه های زودرس شامل: تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و تب که ممکن است به سمت ایجاد درد شکمی، اسهال خونی شدید و استفراغ خونی پیشرفت کند.
2- التهاب آپاندیس: این حالت ممکن است همراه با شروع درد شکمی باشد. سایر یافته ها شامل: سفتی و سختی و حساسیت شکمی، حساسیت شدید پوست نسبت به حس درد، تب، یبوست یا اسهال، افزایش تعداد ضربان قلب ، بی اشتهایی و ناخوشی می باشد.
3- التهاب کیسه صفرا (حاد): تهوع معمولاً به دنبال درد شدید ربع فوقانی راست شکم ایجاد می شود که ممکن است به پشت یا شانه ها (به طور شایعی پس از غذا) منتشر شود. یافته های همراه شامل: استفراغ، نفخ، حساسیت، سفتی و سختی و اتساع شکمی، تب همراه با لرز، تعریق مفرط و علامت مورفی مثبت می باشد.
4- سنگ های صفراوی: تهوع همراه با درد شدید ربع فوقاین راست شکم یا درد اپیگاستر وجود دارد. علائم و نشانه های دیگر شامل: استفراغ، حساسیت شکمی و گاردینگ، نفخ، آروغ، سوزش اپیگاستر، افزایش تعداد ضربان قلب، بی قراری و با انسداد مجرای مشترک صفراوی زردی، دفع مدفوع سفید رنگ، تب و لرز و علامت مورفی مثبت می باشد.
5- سیروز: علائم و نشانه ها شامل: استفراغ، بی اشتهایی، درد شکمی و یبوست یا اسهال رخ می دهد. همانطور که بیماری پیشرفت می کند، زردی و بزرگی کبد ممکن است همراه با اتساع شکمی، آنژیوم عنکبوتی، بوی بد تنفس با منشأ کبدی، بزرگی سیاهرگ های سطحی شکم و تغییرات ذهنی باشد.
6- التهاب دیورتیکول: علائم و نشانه ها شامل: درد کرامپی و متناوب شکمی، یبوست یا اسهال، تب خفیف و در غالب اوقات وجود توده ثابت و قابل لمس می باشد. سایر یافته ها شامل: بی اشتهایی، مدفوع خونی و نفخ می باشد.
7- عدم تعادل الکترولیت ها: تهوع، استفراغ همراه با بی نظمی ضربان قلب، لرزش یا تشنج، بی اشتهایی، ناخوشی و ضعف رخ می دهد.
8- عفونت حاصله از اشرشیاکولی: تهوع، اسهال آبکی یا خونی، استفراغ، تب و کرامپ های شکمی رخ می دهد.
9- التهاب معده: ین حالت به ویژه بعد از خوردن الکل، آسپرین، غذای ادویه زده و تند یا کافئین شایع است. استفراغ، درد اپیگاستر، آروغ و ناخوشی ممکن است رخ دهد.
10- التهاب معده و روده: حالت استفراغ، اسهال و کرامپ های شکم رخ می دهد. تب، ناخوشی، افزایش صداهای روده ای، درد و حساسیت شکمی و علائم کم آبی و عدم تعادل الکترولیت ها ممکن است رخ دهد.
11- التهاب کبد: تهوع یک نشانه زودرس است. همچنین استفراغ، خستگی، درد عضلانی، درد مفاصل، سردرد، بی اشتهایی، ترس از نور، التهاب حلق، سرفه و تب در مرحله قبل از زردی رخ می دهد.
12- استفراغ شدید بارداری: استفراغ تا بعد از سه ماهه اول بارداری پایدار می ماند. سایر علائم و نشانه ها شامل: کاهش وزن، علائم کم آبی، سردرد و دلیریوم می باشد.
13- بیماری التهابی روده: تهوع، استفراغ، درد شکمی و بی اشتهایی ممکن است رخ دهد. اما شایع ترین علامت، اسهال عود کننده همراه با خون، چرک و موکوس است.
14- انسداد روده: استفراغ، یبوست و درد شکمی رخ می دهد. سایر یافته ها شامل: اتساع و حساسیت شکمی، امواج دودی قابل مشاهده و افزایش صداهای روده ای (در انسداد نسبی) و کاهش یا فقدان صداهای روده ای (در انسداد کامل) می باشد.
15- سندرم روده تحریک پذیر: تهوع، سوءهاضمه و اتساع شکمی ممکن است رخ دهد. سایر علائم و نشانه ها شامل: درد و حساسیت در قسمت تحتانی شکم که با عمل دفع تسکیل پیدا می کند، سایر علائم شامل: اسهال و یبوست متناوب یا عملکرد طبیعی روده، مواد دفعی کم حجم همراه با موکوس قابل دید و احساس تخلیه ناکامل می باشد.
16- التهاب لابیرنت: علائم و نشانه ها شامل: استفراغ، همراه با سرگیجه، کاهش پیشرونده شنوایی حرکات سریع و غیر ارادی چشم و وزوز گوش می باشد.
17- عدم تحمل لاکتوز: تهوع، اسهال، کرامپ و نفخ بعد از خوردن فرآورده های لبنی ایجاد می شود.
18- بیماری منیر: حملات ناگهانی، مختصر و عود کننده تهوع، استفراغ، سرگیجه، وزوز گوش، حرکات غیر ارادی و سریع چشم و در نهایت ناشنوایی رخ می دهد.
19- اسیدوز متابولیک: استفراغ، بی اشتهایی، اسهال، تنفس کاسمال و کاهش سطح هوشیاری ممکن است ایجاد شود.
20- سردرد میگرنی: تهوع و استفراغ ممکن است همراه با ترس از نور، جرقه های نور، افزایش حساسیت به سر و صدا، احساس سبکی سر، کاهش نسبی بینایی و احساس ذهنی بی حسی و سوزن سوزن شدن لب، صورت و دست ها رخ می دهد.
21- بیماری حرکت: حالت استفراغ ممکن است رخ دهد. اما نشانه اصلی: درد شدید قفسه صدری در زیر جناغ است که ممکن است به بازوی چپ، فک یا گردن انتشار یابد. سایر یافته ها شامل: تنگی نفس، رنگ پریدگی، پوست چسبناک، تعریق فراوان، تغییر در فشار خون و بی نظمی در ضربان قلب می باشد.
22- التهاب حاد لوزالمعده: تهوع که معمولاً پیش از استفراغ وجود دارد یک نشانه اولیه است. سایر علائم و نشانه ها شامل: درد شدید در قسمت فوقانی شکم که ممکن است به پشت منتشر شود، حساسیت و سفتی و سختی شکمی، بی اشتهایی، کاهش صداهای روده و تب می باشد.
23- زخم گوارشی: تهوع و استفراغ به دنبال حملات درد سوزشی، سایشی یا درد تیز اپیگاستر در هنگامی که معده . پانسمان زخم بستر.خالی است یا پس از خوردن الکل، کافئین یا آسپرین ایجاد می شود .
24- التهاب صفاق: تهوع و استفراغ با درد شکمی حاد همراه می باشد. سایر یافته ها شامل: تب، لرز، افزایش تعداد ضربان قلب، کاهش یا افزایش صداهای روده ای، سفتی و سختی و حساسیت شکمی، تعریق فراوان، کاهش فشار خون و تنفس های سطحی می باشد.
25- تخریب عضله مخطط: حالت استفراغ، تب، ناخوشی و ادرار تیره شایع می باشد. حساسیت، تورم و ضعف عضلات ممکن است ایجاد شود.
26- مسمومیت تیروئید: تهوع و استفراغ ممکن است همراه با اضطراب حاد، عدم تحمل گرما، تعریق فراوان، اسهال، لرزش، افزایش تعداد ضربان قلب و تپش قلب باشد. سایر علائم شامل: بیرون زدگی چشم ها، گالوپ دهلیزی یا بطنی و بزرگی غده تیروئید می باشد.
27- سایر علل: داروها: مصرف داروهای ضد نئوپلاستیک، مخدرها، فروس سولفات، لوودوپا، مصرف کلرید پتاسیم خوراکی، استروژن ها، سولفات سالازین، آنتی بیوتیک ها، کینیدین، داروهای بیهوشی، دیگوکسین، افزایش دوز مصرفی تئوفیلین و داروهای ضد التهاب غیر استروئید می تواند موجب تهوع شود.
28- پرتو درمانی و جراحی: پرتودرمانی می تواند باعث حالت استفراغ شود. این حالات بعد از عمل شایع است.
درمان تهوع
مراقبت های پرستاری: تسهیلاتی فراهم کنید تا تهوع بیمار تخفیف یابد. مایع، الکترولیت و تعادل اسید- باز را ارزیابی کنید. سر بیمار بالا باشد یا بیمار را در وضعیت خوابیده به پهلوی راست یا چپ قرار دهید. در صورت لزوم لوله بینی- معدی قرار دهید.
آموزش به بیمار: با بیمار درباره عواملی که باعث تشدید یا تخفیف این حالت می شوند صحبت کنید.
