پیشگیری و مراقبت از زخم پای دیابتی چگونه است ؟
درمان زخم های دیابت در پا بسیار مشکل است و این زخم های یکی از علل مهم آمپوتاسیون یا قطع عضو در اندام تحتانی هستند. مسلما پیشگیری از بروز زخم پا در دیابت بسیار سهل تر از درمان آن است.
فرد مبتلا به دیابت برای مراقبت از پا باید به چه نکاتی توجه کند
- هیچوقت پا برهنه راه نروید. حس کف پا در فرد دیابتی کاهش یافته و فرد متوجه زخم شدن پای خود نمیشود. پس همیشه از دمپایی یا کفش استفاده کنید.
- هر روز پای خود را با آب گرم و یک صابون ملایم شستشو دهید. حرارت آب را اول با دست خود امتحان کنید نا با پا. پای شما حس خوبی ندارد. پا را برای مدت زیاد در آب نگذارید. برای خشک کردن پا آنرا با حوله مالش ندهید بلکه فقط با فشار دادن ملایم حوله به پوست پا آنرا خشک کنید. بین انگشتان پا را با دقت بیشتر خشک کنید
- پوست پا را با استفاده از لوسیون مناسب، نرم و مرطوب نگه دارید. پوست خشک زودتر زخم میشود. بین انگشتان را لوسیون نزنید
- ناخن انگشتان را مستقیم کوتاه کنید و گوشه ناخن ها را کوتاه نکنید. اگر ناخن در پوست اطراف انگشت فرو رفت به پزشک مراجعه کنید
پاشنه از محل های شایع زخم پا در دیابت است
- از محلول های ضد عفونی برای شستشوی پا استفاده نکنید. پای خود را بر روی رادیاتور یا جلوی بخاری یا شومینه قرار ندهید. ممکن است بسوزد و شما متوجه نشوید
- پای خود را گرم نگه دارید. هنگام خواب از یک جوراب شل استفاده کنید. مواظب باشد در هنگام برف و باران پای شما در کفش خیس نشود. در زمستان جوراب و کفش گرم بپوشید
- سیگار نکشید. حتما سیگار نکشید. سیگار به عروق خونی آسیب میزند و اکسیژن خون را هم کم میکند. سیگار بهترین یار بیماری دیابت در از بین بردن پای شما است
- چهار زانو ننشینید. این کار جریان خون پای شما را کم میکنند.
- هر روز پای خود را به دقت نگاه کنید و بدنبال سوراخ های کوچک، کبودی، قرمزی، گرمای موضعی در پوست، تاول، زخم، خراشیدگی، بریدگی و مشکلات ناخن باشید. از یک آینه برای دیدن بهتر کف پا کمک بگیرید. به چند نقطه پا بیشتر دقت کنید. نوک انگشت شست، قاعده و کنار خارجی انگشت کوچک، زیر انگشت وسط، پاشنه، لبه خارجی پا و زیر پنجه پا
- در صورتی که پای شما تغییر شکل داده به پزشک مراجعه کنید. در صورت کم بودن تغییر شکل پزشک ممکن است برای شما کفی های خاص تجویز کند و در صورتیکه تغییر شکل زیاد باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی برای اصلاح آن داشته باشید
- قند خون خود را بطور مرتب و دقیق زیر نظر متخصص غدد تنظیم کنید.
- وزن خود را تحت نظر پزشک کم کنید
- در صورت دیدن هر گونه زخم یا ابتدایی ترین علائم زخم به پزشک مراجعه کنید
نگاه کردن بین انگشتان پا و دیدن کف پا با کمک یک آینه از راه های مهم کشف زخم های دیابت در مراحل اولیه است
چند نکته در مورد کفش و جوراب
- هرگز با پای برهنه راه نروید
- در خارج از منزل از کفش های روباز یا تابستانی استفاده نکنید. با استفاده از این کفش ها پنجه پای شما به قدر کافی حفاظت نشده و در معرض خطر بیشتری قرار میگیرد
- به مدت طولانی راه نروید. اگر مجبور به راهپیمایی طولانی هستید هر چند وقت یکبار جوراب و کفش را درآورده و پا را برای دیدن علائم فشار مثل قرمزی معاینه کنید
- کفش را در عصر بخرید. عصر ها پاهای شما به علت سرپا ایستادن بزرگترند و کفشی که عصر خریده میشود برای پای شما راحت تر است. ممکن است سایز و اندازه پای شما به مروز زمان عوض شود پس همیشه کفش را اندازه پایتان بخرید نه بر حسب شماره آن
- کفش راحت بخرید. کفش های نوک تیز یا پنجه تیز یا پاشنه بلند نخرید. کفش های چرمی بهترین هستند. پنجه کفش باید بزرگ و راحت باشد. کفش های نو را در روزهای اول که ممکن است کمی راحت نباشند، فقط روزی 2-1 ساعت بپوشید
- اگر دو جفت کفش دارید سعی کنید یک روز در میان کفش هایتان را عوض کنید و همه روزها یک کفش نپوشید
- داخل کفش را قبل از پوشیدن آن نگاه کرده و با دست لمس کنید
- بندهای کفش را خیلی سفت یا خیلی شل نبندید
- جوراب های تمیز و خشک بپوشید. جوراب های مدل دار مثلا سوراخ دار نپوشید. جوراب های نخی در تابستان مناسبند. مراقب باشید پنجه جوراب تنگ نباشد. توجه کنید بالای جوراب کش دار نباشد تا ساق را بفشارد.
منبع :
