سوءهاضمه بیماری بسیار شایع و آزاردهنده‌ای است که تعداد زیادی از افراد جامعه را مبتلا ساخته و گرچه بیماری بدخیمی نیست، ولی شناخت ماهیت آن و راه‌های درمان برای عموم بسیار مهم است.
به گزارش : تعریف این بیماری که اصطلاح پزشکی آن دیس پپسی است، این است: مجموعه مشکلاتی که یک فرد به دنبال خوردن غذا پیدا می کند. این مشکلات شامل درد شکم، احساس پری زیاد، احساس نفخ و زیادی گاز در شکم می شود.
واضح است که هر فردی وقتی پرخوری می کند، این علائم را پیدا می کند و در این حالت به آن بیماری سوءهاضمه اطلاق نمی شود. به این ترتیب مواردی که با خوردن یک غذای عادی فرد علائم پیدا می کند، باید مورد بررسی و درمان قرار داد.
علل این بیماری شامل زخم معده و اثنی عشر (دوازدهه)، کولیت عصبی، فلج معده، سوزش سر دل و ضعیف شدن دستگاه گوارش (که از عادات بد غذایی سرچشمه می گیرد)، و پایین آمدن اسیدها و آنزیم ها در معده هستند.
زخم معده و اثنی عشر
زخم مری انسان معده که بیماری شناخته شده تمام جوامع است، به دلیل اثر تخریبی اسید معده روی لایه داخلی معده و اثنی عشر ایجاد می شود.
مهم ترین علامت این بیماری، دردهای شکمی به دنبال غذا یا ساعاتی بعد از غذاست.
زخم های دوازدهه که شایع تر است، معمولا دردهایشان دو ساعت بعد غذا شروع می شود و گاهی با غذا خوردن تسکین پیدا می کند.
عارضه مهم این بیماری خونریزی معده است. آلودگی معده به میکروب هلیکوباکتر علت اصلی این بیماری است و درمان اصلی از بین بردن این میکروب است. در کنار این درمان، انواع داروهای خنثی کننده اسید معده نیز در کنترل بیماری اهمیت دارند.
کولیت عصبی
روده تحریک پذیر که به آن کولیت عصبی نیز گفته می شود یکی دیگر از بیماری های شایع است. در این بیماری، روده ها از نظر ساختمانی مشکلی ندارند.
علامت اصلی این بیماری درد شکم، بخصوص قسمت زیر ناف است که به طور متناوب (مثلا سه روز در طول یک ماه) ایجاد می شود و همزمان علائم زیر نیز وجود دارند:
ـ درد معمولا با اجابت مزاج بهتر می شود.
ـ شروع دردها با تغییر پماد آلفا برای جوش صورت اجابت مزاج (اسهال یا یبوست) همراه است.
ـ قوام مدفوع معمولا متغیر است.
فلج معده
در بیماری فلج معده غذا مدت خیلی طولانی در معده باقی می ماند و فرد دچار احساس سیری و پری معده می کند.
این احساس ناخوشایند را همه ما در زمان بیماری های ویروسی سخت تجربه کرده ایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است.
فلج معده چه موقتی و به دنبال بیماری های ویروسی شایع یا داروها رخ دهد و چه این که به دنبال بیماری مزمن و دائمی مثل دیابت بروز پیدا کند، باید درمان شود.
خوردن غذاهایی با حجم کم، خوردن غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب که مدت بیشتری در معده باقی می مانند باعث بهبودی نسبی می شود.
همچنین بهتر است از خوردن غذاهای دیرهضم و سنگین مثل آنها که دارای حبوبات هستند، پرهیز کرد.
تحرک بدنی و پرهیز از نشستن و بویژه دراز کشیدن یا خوابیدن بعد از خوردن غذا باعث بهتر شدن این عارضه می شود.
سوزش سر دل
مری و معده با دریچه ای به یکدیگر وصل هستند. خرید قطره آهن فروزومال این دریچه مثل یک مانع عمل می کند که آنچه را وارد و خارج از معده می شود را کنترل می کند. معمولا غذا می تواند حتی هنگامی هم که دراز کشیده اید داخل معده شود.
زمانی که این دریچه خوب عمل نکند، اسیدها به سمت مری برمی گردند و این باعث می شود که در آن قسمت احساس سوزش کنید.
افرادی که این حالت برایشان پیش می آید دچار سوزش سر دل یا ریفلاکس می شوند. تحقیقات نشان داده است که این عارضه ممکن است به زخم مری و یا حتی سرطان تبدیل شود.
افرادی که از این بیماری رنج می برند، نباید بعد از غذا خوردن دراز بکشند، چون این دریچه خوب کار نمی کند و اسید دوباره به مری باز می گردد. صاف ایستادن از باز گشتن دوباره اسید به مری جلوگیری می کند.
ضعیف شدن دستگاه گوارش
افرادی که دستگاه گوارش ضعیفی دارند، از مشکلات متفاوتی از سوزش معده گرفته تا حالت تهوع رنج خواهند برد. معمولا ضعیف شدن دستگاه گوارش از عادات بد غذایی سرچشمه می گیرد که باعث می شود غذا مدت زیادی در دستگاه گوارش باقی بماند.
در اینجا به چند سوختگی با آب جوش عادت صحیح غذایی اشاره می کنیم که باید به آنها عمل کنید:
- غذا را کامل و درست بجوید.
- آرام تر غذا بخورید.
- در هنگام غذا خوردن مطالعه نکنید و تلویزیون هم نگاه نکنید.
- ورزش کنید، چون به هضم غذا کمک می کند.
- از خوردن غذاهای حجیم خودداری کنید.
- از خوردن غذاهایی که می دانید بدنتان تحمل آن را ندارد خودداری کنید.
- در هنگام غذا خوردن، از خوردن نوشیدنی خودداری کنید.
- سیگار نکشید.
- از کافئین هم استفاده نکنید.
کاهش اسید معده
بر خلاف باور عموم، وجود مقدار زیادی اسید در معده باعث سوء هاضمه نمی شود، بلکه بیشتر مشکلات زمانی ایجاد می شوند که غذا خوب جذب سیستم گوارشی نشود. زمانی که غذا در سیستم گوارشی باقی بماند، باعث ترش کردن معده شده و مشکلات زیادی ایجاد می شود.
کمبود آنزیم های گوارشی
مقدار آنزیم های گوارشی در بدن بعضی افراد کم است. این افراد ممکن است با مشکلات گوارشی بیشتری روبرو شوند.
خوردن موادغذایی مثل آناناس پماد زخم بستر و انبه که به تولید آنزیم کمک می کنند یکی از راه های مقابله با این مشکل است.
مراقب باشید
سوء هاضمه مشکلی است که باید جدی گرفته شود. اگر برای درمان آن اقدام نکنید، ممکن است مشکلات جدی تری ایجاد شود. اگر علائمی از این مشکل را در خود احساس کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
منبع: تبیان
منبع